اختراع چیست؟
اختراع روشی نوین و راه حل مبتکرانه‌ایست و یا ارائه راهکاری نوین جهت پیشبرد بهتر و بهبود یک روش پیشین و یا راه حلی جدید جهت حل مشکلی در موارد کاربردی و فنی است. دولت برای جلوگیری از سوء استفاده از اختراع ارائه شده و پایمال شدن حق مخترع در قبال محصول خلق شده یا فرآیند ایجاد شده حقی انحصاری به مخترع اعطا می نماید تا شخص مخترع بتواند از نتایج و فواید تلاشها و زحمات منجر به اختراع خود بهره های مادی و معنوی ببرد.
چرا باید اختراعم را به ثبت برسانم؟ مزایای ثبت اختراع چیست؟
اختراع نتیجه و محصول تلاش فکری و فیزیکی و خلاقیت ذهنی مخترع آن است که وقت و هزینه موکل بابت آن صرف شده و بنابراین برای جلوگیری از سوء استفاده از امتیاز و ویژگیهای آن و امکان استفاده انحصاری از مزایای ارائه آن به عموم بایستی قانونا به ثبت برسد.
وقتی اختراعی به ثبت می رسد، قانون در دو وجه از مخترع و اختراع او حمایت می نماید:
- حمایت ایجابی: به مخترع حق می دهد از مزایای ابتکار و زحمات فکری خود بهره برداری نماید و سود برد.
- حمایت سلبی: دیگران را مکلف به احترام گذاشتن به حق و حقوق خالق اختراع که ناشی از آفرینش افکار اوست می نماید و مانع هرگونه استفاده و بهره برداری و نقض حقوق مبتکر و مخترع بدون اجازه او می گردد.
ثبت اختراع
اختراع چیست؟
اختراع روشی نوین و راه حل مبتکرانه‌ایست و یا ارائه راهکاری نوین جهت پیشبرد بهتر و بهبود یک روش پیشین و یا راه حلی جدید جهت حل مشکلی در موارد کاربردی و فنی است. دولت برای جلوگیری از سوء استفاده از اختراع ارائه شده و پایمال شدن حق مخترع در قبال محصول خلق شده یا فرآیند ایجاد شده حقی انحصاری به مخترع اعطا می نماید تا شخص مخترع بتواند از نتایج و فواید تلاشها و زحمات منجر به اختراع خود بهره های مادی و معنوی ببرد.
چرا باید اختراعم را به ثبت برسانم؟ مزایای ثبت اختراع چیست؟
اختراع نتیجه و محصول تلاش فکری و فیزیکی و خلاقیت ذهنی مخترع آن است که وقت و هزینه موکل بابت آن صرف شده و بنابراین برای جلوگیری از سوء استفاده از امتیاز و ویژگیهای آن و امکان استفاده انحصاری از مزایای ارائه آن به عموم بایستی قانونا به ثبت برسد.
وقتی اختراعی به ثبت می رسد، قانون در دو وجه از مخترع و اختراع او حمایت می نماید:
- حمایت ایجابی: به مخترع حق می دهد از مزایای ابتکار و زحمات فکری خود بهره برداری نماید و سود برد.
- حمایت سلبی: دیگران را مکلف به احترام گذاشتن به حق و حقوق خالق اختراع که ناشی از آفرینش افکار اوست می نماید و مانع هرگونه استفاده و بهره برداری و نقض حقوق مبتکر و مخترع بدون اجازه او می گردد.
بنابراین مخترع منحصرا حق استفاده از تمام حقوق اختراع خود اعم از تولید، واردات و صادرات، تولید انبوه جهت عرضه و فروش در بازار و هرگونه استفاده و بهره برداری که به مورد اختراع مرتبط باشد و مستقیما از طریق این فرایند کسب می شود را دارد.
علاوه بر آنچه رفت ثبت اختراع مزایای زیر را هم شامل می شود:
- کسب موقعیتی مقتدرانه در بازارها و به دست آوردن مزایا و امتیازهای بالاتر در میان رقبا
- کسب سود و منافع بیشتر یا بازگشت میزان بیشتری از سرمایه نسبت به معمول به علت ویژگی انحصاری بودن
- امکان کسب درآمد دو‌چندان از محل اعطای حق بهره برداری از اختراع و یا انتقال آن به دیگران
- امکان دستیابی به فناوری های جدید پیشرفته از طریق توافق‌های دوجانبه با صاحبان فناوری با اعطای تمام یا بخشی از امتیازات بهره برداری از اختراع و دریافت فناوری های جدید از آنها جهت به روز رسانی، تکمیل و رفع نواقص احتمالی کار
- راهیابی به بازارهای جدید و بدون رقابت یا با رقابت کمتر
- ریسک پایین سوء استفاده و نقض حقوق تولید کننده و مخترع
- امکان بیشتر جهت اخذ وام یا کسب منابع مالی بیشتر با بهره مناسب
- روشی مطمئن و قطعی جهت اقدام از طریق قانونی علیه کپی کنندگان و سوء استفاده گران
- کسب وجهه مثبت برای شرکت و فرد مالک اختراع
- امکان بهره برداری از مزایای بنیاد ملی نخبگان
- امکان استفاده از مزایا و تسهیلات ارائه شده برای شرکتهای فناور و دانش بنیان
- امکان دریافت تسهیلات و مزایای صندوق حمایت از پژوهشگران کشور
هر اختراعی که ثبت می گردد به مدت بیست سال معتبر است که برای حفظ اعتبار اختراع گواهینامه ثبت اختراع در مدت 20 سال می‌بایست سالیانه مبلغی که توسط اداره ثبت اختراع معین شده به اداره پرداخت گردد. در غیر اینصورت گواهی ثبت اختراع منقضی شده و فاقد اعتبار شمرده می شود.
چه اختراعاتی قابل ثبت و کدام غیر قابل ثبتند؟
برای اینکه اختراعی ثبت شود علاوه بر اینکه می‌بایست جدید و خلاقانه باشد، کاربردی باشد و تمام جزئیات دقیق عملکرد آن در اظهارنامه ابراز شود لازم است که موضوع آن قابل ثبت باشد. در همه دنیا معمولا اختراعات در تمام حوزه ها پذیرفته می شوند مگر در مواردی که صریحا در قانون منع شده باشد.
ماده 4 قانون ثبت اختراعات، طرح‌های صنعتی و علایم تجاری در این باره ابراز می کند:
موارد زیر از حیطه حمایت از اختراع خارج است:
- الف ـ کشفیات، نظریه‌های علمی، روشهای ریاضی و آثار هنری.
- ب ـ طرحها و قواعد یا روشهای انجام کار تجاری و سایر فعالیتهای ذهنی و اجتماعی.
- ج ـ روشهای تشخیص و معالجه بیماریهای انسان یا حیوان.
این بند شامل فرآورده‌های منطبق با تعریف اختراع و مورد استفاده در روشهای مزبور نمی‌شود. - د ـ منابع ژنتیک و اجزاء ژنتیک تشکیل‌دهنده آنها و همچنین فرآیندهای بیولوژیک تولید آنها.
- هـ ـ آنچه قبلاً در فنون و صنایع پیش‌بینی شده باشد.
فن یا صنعت قبلی عبارت است از هر چیزی که در نقطه‌ای از جهان از طریق انتشار کتبی یا شفاهی یا از طریق استفاده عملی و یا هرطریق دیگر، قبل از تقاضا و یا در موارد حق تقدم ناشی از اظهارنامه ثبت اختراع، افشاء شده باشد. درصورتی که افشاء اختراع ظرف مدت شش ماه قبل از تاریخ تقاضا یا در موارد مقتضی قبل از تاریخ حق تقدم اختراع صورت گرفته باشد، مانع ثبت نخواهد بود. - و ـ اختراعاتی که بهره‌برداری از آنها خلاف موازین شرعی یا نظم عمومی و اخلاق‌حسنه باشد. »
بنابراین مخترع منحصرا حق استفاده از تمام حقوق اختراع خود اعم از تولید، واردات و صادرات، تولید انبوه جهت عرضه و فروش در بازار و هرگونه استفاده و بهره برداری که به مورد اختراع مرتبط باشد و مستقیما از طریق این فرایند کسب می شود را دارد.
علاوه بر آنچه رفت ثبت اختراع مزایای زیر را هم شامل می شود:
- کسب موقعیتی مقتدرانه در بازارها و به دست آوردن مزایا و امتیازهای بالاتر در میان رقبا
- کسب سود و منافع بیشتر یا بازگشت میزان بیشتری از سرمایه نسبت به معمول به علت ویژگی انحصاری بودن
- امکان کسب درآمد دو‌چندان از محل اعطای حق بهره برداری از اختراع و یا انتقال آن به دیگران
- امکان دستیابی به فناوری های جدید پیشرفته از طریق توافق‌های دوجانبه با صاحبان فناوری با اعطای تمام یا بخشی از امتیازات بهره برداری از اختراع و دریافت فناوری های جدید از آنها جهت به روز رسانی، تکمیل و رفع نواقص احتمالی کار
- راهیابی به بازارهای جدید و بدون رقابت یا با رقابت کمتر
- ریسک پایین سوء استفاده و نقض حقوق تولید کننده و مخترع
- امکان بیشتر جهت اخذ وام یا کسب منابع مالی بیشتر با بهره مناسب
- روشی مطمئن و قطعی جهت اقدام از طریق قانونی علیه کپی کنندگان و سوء استفاده گران
- کسب وجهه مثبت برای شرکت و فرد مالک اختراع
- امکان بهره برداری از مزایای بنیاد ملی نخبگان
- امکان استفاده از مزایا و تسهیلات ارائه شده برای شرکتهای فناور و دانش بنیان
- امکان دریافت تسهیلات و مزایای صندوق حمایت از پژوهشگران کشور
هر اختراعی که ثبت می گردد به مدت بیست سال معتبر است که برای حفظ اعتبار اختراع گواهینامه ثبت اختراع در مدت 20 سال می‌بایست سالیانه مبلغی که توسط اداره ثبت اختراع معین شده به اداره پرداخت گردد. در غیر اینصورت گواهی ثبت اختراع منقضی شده و فاقد اعتبار شمرده می شود.
چه اختراعاتی قابل ثبت و کدام غیر قابل ثبتند؟
برای اینکه اختراعی ثبت شود علاوه بر اینکه می‌بایست جدید و خلاقانه باشد، کاربردی باشد و تمام جزئیات دقیق عملکرد آن در اظهارنامه ابراز شود لازم است که موضوع آن قابل ثبت باشد. در همه دنیا معمولا اختراعات در تمام حوزه ها پذیرفته می شوند مگر در مواردی که صریحا در قانون منع شده باشد.
ماده 4 قانون ثبت اختراعات، طرح‌های صنعتی و علایم تجاری در این باره ابراز می کند:
موارد زیر از حیطه حمایت از اختراع خارج است:
- الف ـ کشفیات، نظریه‌های علمی، روشهای ریاضی و آثار هنری.
- ب ـ طرحها و قواعد یا روشهای انجام کار تجاری و سایر فعالیتهای ذهنی و اجتماعی.
- ج ـ روشهای تشخیص و معالجه بیماریهای انسان یا حیوان.
این بند شامل فرآورده‌های منطبق با تعریف اختراع و مورد استفاده در روشهای مزبور نمی‌شود. - د ـ منابع ژنتیک و اجزاء ژنتیک تشکیل‌دهنده آنها و همچنین فرآیندهای بیولوژیک تولید آنها.
- هـ ـ آنچه قبلاً در فنون و صنایع پیش‌بینی شده باشد.
فن یا صنعت قبلی عبارت است از هر چیزی که در نقطه‌ای از جهان از طریق انتشار کتبی یا شفاهی یا از طریق استفاده عملی و یا هرطریق دیگر، قبل از تقاضا و یا در موارد حق تقدم ناشی از اظهارنامه ثبت اختراع، افشاء شده باشد. درصورتی که افشاء اختراع ظرف مدت شش ماه قبل از تاریخ تقاضا یا در موارد مقتضی قبل از تاریخ حق تقدم اختراع صورت گرفته باشد، مانع ثبت نخواهد بود. - و ـ اختراعاتی که بهره‌برداری از آنها خلاف موازین شرعی یا نظم عمومی و اخلاق‌حسنه باشد. »
- ثبت اختراع
ثبت اختراع