ماده٢٧ قانو مارالذکر مقرر می دارد: هر کسمدعی یکی ازا مور ذیل باشد می تواند تقاضای ثبت نماید:
١- ابداع هر محصول صنعتی جدید
٢- کشف هر وسیله جدید یا اعمال وسایل موجوده به طریق جدید برای تحصیل یکن تیجه یا محصول صنعتی یا فلاحتی .
ابداع در ترمینولوژی حقوق دکتر جعفری لنگرودی چنین تعریف شده است : در لغت به معنی اختراع و ایجاد چیز تازه است بنابراینوقتی کسی هر گونه محصولی با استفاده از فکر خود در امر صنعت
( استفاده از صنعت بلحاظ عام بودن و گسترده بودن کلمه می باشد و اطلاق آن به کلیه محصولات بوجود آمده بدون وجود سابقه جایز میباشد.) بوجود آورد یک پدیده جدید بوجود آورده که
دارای صفت تازگی ونو بودن است فلذا استحقاق آن را دارد که تقاضای ثبت و حمایت نماید و هم چنیناست کسی که یک وسیله جدید را کشف می نماید در ترمینولوژی حقوق کلمه کشف چنین تعریف شده: در لغت به معنی نمودار ساختن و پرده برداشتن از چیزی که در پنهانی و خفا بودهاست یا وسایلی که قبلا موجود بوده به طریقه جدیدی مورد بهره برداری جهت دستیابی به نتیجه جدید قرار می گیرد.
بنابراین قانونگذار قصد ایجاد محدودیت برای ایجادنتیجه جدید از محصولات قدیم نداشته و به همین جهت مشوق آحاد مردم می باشد که بااتکا به فکر و اندیشه خدادادی خود به تفکر و تعقل در زمینه های گوناگون برایدستیابی و رسیدن به نتایج جدید بپردازند متفکران و اندیشمندان می توانند با مختصرتغییراتی در وسایل موجود و یا قدیمی نتیجه جدیدی بدست آورند در این صورت علاوه بران که حقوق مخترعین وسایل موجود حفظ می شود حمایت از نوآوری نیز خواهد شد.
ارائه تعریف جامع و مانع از اختراع کاری بس دشوار است لیکن می توان بطور اختصاربیان نمود که از قوه به فعل درآمدن یک فکر یا اعمال یک فکر جدید در روی وسایل موجودیا ایجاد تغییر و تبدیل در روی وسایل موجود برای دستیابی به نتیجه جدید اختراعمحسوب مخترع اجازه آن را دارد که از قانونگذار با تقاضای ثبت اختراع خود درخواستحمایت نماید و وفق ماده ٢٩ قانون ثبت علائم و اختراعات کسی که بدوا تقاضای ثبتاختراع بنام خود می نماید مخترع شناخته شده و پس از ثبت اختراعش مورد حمایتقانونگذار قرار می گیرد.
اختراعات قابل ثبت:
کلیه مواردی که در زمینه علومو صنعت وکشاورزی در جهت بهبود وارتقای وضعیت زندگی آحاد جامعه بوده و جنبه تازگیدارد بعنوان اختراع قابل ثبت می باشد در مقابل آن بنا به دستور ماده ٢٨ قانون ثبتعلائم و اختراعات برای نقشه های مالی تقاضای ثبت پذیرفته نمی باشد و همچنینقانونگذار جهت صیانت از حقوق مردم و خارج ساختن سلطه شخص یا اشخاص خاص بر اموردارویی و بهداشتی ممنوعیتی برای ثبت فورمولها و ترتیبات دوایی مقرر داشته وبرایدفاع از ارزشهای اجتماعی هر گونه اختراع یا هرگونه اختراع تکمیلی که مخل انتظامات عمومی یا منافی عفت و اخلاق حسنه اجتماع یا مخالف حفظ الصحه عمومی باشد و یا تضادیبا مقررات شرع مقدس داشته باشد قابل ثبت ندانسته است. بعنوان مثال اگر شخصی وسیلهای اختراع نموده که با استفاده از آن در سرقت از منازل مردم تسریع وتسهیل شود قاعدهچنین اختراعی که مخالف نظم عمومی جامعه می باشد قابلیت ثبت نخواهد داشت.
مدت اعتبار اختراع ثبت شده :
کسی که مطابق قانون ثبت علائم تجارتی و اختراعت مصوبتیرماه ١٣١٠ اختراع خود را در اداره مالکیت صنعتی به ثبت رسانده و ورقه اختراعدریافت نماید وفق ماده ٣٣ قانون مذکور بنا به تقاضای مخترع به مدت ١٠ یا ١۵ یانهایتا ٢٠ سال مورد حمایت قانونی قرار خواهد گرفت در مدت فوق الذکر مخترع با رعایتمواد قانونی مجاز به هر گونه استفاده قانونی خواهدبود. بعداز انقضای مدت حمایتقانونی حتی به درخواست مخترع این مدت قابل تمدید نخواهد بود و منافع اختراع دیگرمتعلق به شخص خاصی نیست بلکه متعلق به عموم مردم جامعه خواهد بود و هرکس می تواندبطور مجانی بدون پرداخت وجهی به مخترع از دانش فنی آن اختراع استفاده نماید.
روشهای ثبت اختراع در ایران و جهان:
دو روش ثبت اختراع در جهان وجود دارد:
الف: روش اعلامی
ب: روش تحقیقی
روش اعلامی : ثبت اختراع بنحو روشاعلامی بر اساس ادعای مخترع صورت می گیرد در این روش ادعای مخترع مقرون به صحت تلقیشده و به شرط عدم سابقه ثبت ادعای مخترع به ثبت می رسد ماده ٣۶ قانون ثبت علایمتجارتی و اختراعات مقرر می دارد که : ورقه ( سند) اختراع به هیچ وجه برای قابلاستفاده بودن و یا جدید بودن و یا حقیقی بودن اختراع سندیت ندارد و همچنین ورقهاختراع مزبور به هیچ وجه دلالت بر این نمیکند که تقاضا کننده یا موکل او مخترعواقعی می باشد و یا شرح اختراع یا نقشه های آن صحیح است و اشخاص ذینفع می توانندنسبت به موارد مزبور در محکمه ابتدایی تهران اقامه دعوی کرده و خلاف آنرا ثابت نمایند.
باعنایت به ماده فوق الذکر روش ثبت اختراع در ایران روش اعلامی می باشدمخترع موظف است که مدارک اختراع ادعایی خود را به اداره مالیکت صنعتی ارائه نماید واداره مالیکت صنعتی با بررسی ادعای مخترع در سوابق ثبتی خود یشرط اینکه اختراعمذکور قبلا بنام دیگری به ثبت نرسیده باشد اقدام به ثبت اختراع خواهد نمود و سنداختراع (ورقه) به نام مخترع را صادر خواهد کرد در این حالت اداره مالکیت صنعتی که مسئولیت صدور ورقه (سند) اختراع را بعهده دارد مسئول صحت وسقم اختراع مخترع نمیباشد بلکه مخترع شخصاپاسخگو خواهد بود و اگر شخص یا اشخاصی ادعایی نسبت به اختراعثبت شده دارند باید درمحاکم ذیصلاح قضایی مستقر در تهران با خوانده قرار دادن مخترع اقامه دعوی نمایند و نتیجه رسیدگی و صدور حکم قطعی بیانگر واقعیت امر خواهد بود.
همچنین وفق ماده ٣٧ قانون ثبت علایم تجارتی و اختراعات در صورتی که :
الف: اختراع اختراع جدید نباشد.
ب: وقتی که ورقه ( سند) اختراع جهت امور نقشه هایمالی و اختراعات مخل انتظامات عمومی و فرمولها و ترتیبات دوایی صادر شده باشد.
ج: وقتی که اختراع بطریقه علمی صرف بوده و قابلیت استفاده عملی صنعتی یا فلاحتی (کشاورزی ) نداشته باشد.
د: وقتی که پنج سال از صدور ورقه (سند) اختراع گذشته وبموقع استفاده عملی گذاشته نشده باشد هر ذینفعی می تواند به مراجع قضایی ذیصلاح درتهران رجوع و تقاضای صدور حکم دال بر بطلان ورقه اختراع صادر شده از اداره مالکیت صنعتی بنماید با توجه به مراتب مذکور روش ثبت اختراع در ایران بنحو اعلامی بوده وهر گونه ادعایی در محاکم قضایی مطرح و مورد رسیدگی قضایی قرار خواهد گرفت.
روش تحقیقی: بعضی از کشورها با بهره جستن از وسایل و امکانات و آزمایشگاه های مختلف درزمینه های متفاوت نسبت به بررسی ماهوی اختراع مخترع اقدام می نمایند و آزمایشات مدت مدیدی بطول می انجامد تا ادعای مخترع در خصوص اختراعش مورد بررسی قرار گرفته و صحتیا سقم ادعایش مشخص شود.
در این نظام سعی می شود که اختراع قبل از ثبت بطورمحرمانه نگهداری و حق تقدمی برای ثبت جهت متقاضی منظور شود و اگر ادعای مخترع مقرونبه صحت نتشخیص داده شد نسبت به ثبت از تاریخ تقاضا و چنانچه ادعای مخترع صحت نداشتهباشد نسبت به رد اختراع اقدام می گردد. در برخی از کشورها از هر دو روش استفاده میگردد مثلا در سوئیس در مورد اختراعاتی که در زمینه ساعت و دارو انجام می گیرد روشتحقیقی ودر سایر زمینه ها با استفاده از روش اعلامی نسبت به ثبت اقدام می شود. بهرهجویی از روش اعلامی و تحقیقی هر کدام مزایا و معایبی دارد که ذکر آن در حوصله اینمقال نمی گنجد قدر مسلم قانونگذار هر گشور استفاده از یکی از دو روش فوق را متناسببا مقتضیات ومصلحتهای خاص خود بر می گزیند ومقررات خاص آن را برای همگان لازمالاتباع می شمارد.
ورقه اختراع (یاسند اختراع یا گواهی ثبت اختراع) :
وقتیکه اختراع مطابق قانون ثبت علایم تجارتی و اختراعات در اداره مالیکت صنعتی به ثبتبرسد نوشته ای کهاداره مزبور دال بر ثبت اختراع به متقاضی یا وکیل قانونی او میدهد ورقه اختراع یا سند ثبت اختراع یا گواهی ثبت اختراع نامیده می شود که وفق قانونایجاد حقی برای دارنده آن می نماید. ورقه اختراع به هیچ وجه برای قابل استفاده بودنیا جدید بودن و یا حقیقی بودن اختراع سندیت ندارد و همچنین وجود ورقه اختراع دلالتبراین نمی کند که تقاضا کننده یا موکل او مخترع واقعی می باشد و یا شرح اختراع یانقشه های آن صحیح است .
ماده ۴٠ قانون فوق الذکر مقرر می دارد : هر گونه معاملهراجع به ورقه اختراع باید به موجب سند رسمی بعمل آمده و در دفتر ثبت اختراعات نیزثبت شود.
وفق ماده ۴٣ قانون
مارالذکر مخترع باید هر گونه تغییر در اختراع خود را به ثبت برساند.
اقامه دعوی برای بطلان ورقه ( سند ) اختراع:
ورقه اختراع که درمقام اثبات ثبت اختراع می باشد در اداره مالیکت صنعتی صادر می گردد چنانکه قبلا نیزبیان گردید ورقه اختراع به هیچ وجه سندیت برای قابل استفاده بودن اختراع و یا نوبودن و یا واقع به حقیقت نمی باشد ورقه اختراع دلالت بر این امر دارد که اختراعادعایی مخترع بدون داشتن سابقه ثبت به ثبت رسیده و چنانچه ادعایی علیه شخص مخترع یااختراع او وجود دارد باید در محاکم اقامه و رسیدگی شود.
ماده ۴۶ قانون ثبتعلایم و اختراعات مقرر می دارد:
رسیدگی به دعاوی حقوی یا جزایی مربوط به اختراعیا علامات تجارتی در محاکم تهران بعمل خواهد آمد اگر چه در مورد دعاوی جزایی جرم درخارج از تهران واقع یا کشف و یا متهم در خارج تهران دستگیر شده باشد که در اینموارد تحقیقات مقدماتی در محل وقوع یا کشف جرم یا دستگیری متهم بعمل آمده و دوسیه ( پرونده) برای رسیدگی به محاکم تهران ارجاع میشود . بنابراین قانونگذار مصلحتدانسته که در دعاوی مربوط به اختراع یا علامات تجارتی محاکم تهران صالح به رسیدگیباشند و چنانچه جرم در خارج از حوزه استحفاظی تهران به
وقوع پیوسته و یا متهم درخارج از تهران دستگیر شده باشد رسیدگی مقدماتی توسط مراجع قضایی محلی صورت گیرد وپرونده متشکله جهت رسیدگی نهایی و صدور حکم به تهران ارسال شود. اداره کل ثبتشرکتها و مالیکت صنعتی براساس تبصره ماده اول طرح اصلاحی آیین نامه ثبت شرکتها مصوبشهریور ماه ١٣۴٠ عنوان شعبه مخصوص دفتر دادگاه شهرستان تهران را برای اجرای مفادمواد ۶و ٧ قانون ثبت علایم تجارتی و اختراعات اختصاص داده است مدیر اداره مزبورنسبت به قبول یا رد تقاضانامه های مربوط به ثبت شرکتهای تجارتی و موسسات غیر تجارتیو علائم تجارتی و اختراعات اتخاذ تصمیم نموده و گواهی نامه های ثبت را امضا خواهدکرد ماده ٧ قانون ثبت علایم تجارتی و اختراعات مقرر داشته در صورتی که تقاضای ثبت رد شود علل رد باید صریحا ذکر گردد و متقاضی می تواند از تصمیم رد تا ده روز ازتاریخ ابلاغ به رئیس محکمه اول ابتدایی تهران شکایت کند.
بنابراین چنانچه تقاضای ثبت اختراع مخترع توسط اداره مالیکت صنعتی رد شود یا مواردی که بعدا ذکر میگردد بعد از ثبت پیش آید اقامه دعوی در خصوص مورد اول ده روز پس از ابلاغ نظریه رداداره مالکیت صنعتی و در خصوص مورد دوم بمحض اطلاع از موارد سوئ باید نسبت به طرحدعوی در محاکم ذیصلاح قضایی تهران اقدام لازم معمول گردد.
براساس حکم ماده ٣٧قانون ثبت علایم و اختراعات مصوب ١٣١٠ در موارد ذیل هر ذینفعی می تواند به محاکمتهران مراجعه و تقاضای صدور حکم دایر بر بطلان ورقه اختراع را بنماید.
ثبت اختراع
ثبت اختراع
الف: وقتی که اختراع جدید نباشد و برای آن ورقه اختراع توسط اداره مالیکت صنعتی صادر شدههر ذینفع از این موضوع می تواند به استناد اینکه اختراع جدید نیست و پس از اثبات آنمی تواند تقاضای صدور حکم بطلان ورقه اختراع را بنماید.
ب: وقتی که اختراعمربوط به طریقه های علمی محض بوده و عملا قابلیت استفاده در صنعت و کشاورزی رانداشته باشد هر ذینفع می تواند اقامه دعوی نموده و تقاضای بطلان ورقه اختراع رابنماید.
ج: وقتی که اختراع به ثبت رسیده پنج سال از تاریخ صدور ورقه اختراع بهموقع استفاده عملی گذاشته نشود هر ذینفع می تواند به مراجعه صالحه قضایی مراجعه وضمن اثبات این امر تقاضای صدور حکم دایر بر بطلان ورقه اختراع به ثبت رسیده رابنمایند.
د: در مبحث اختراعات قابل ثبت دستور ماده ٢٨ قانون ثبت علایم واختراعات قید شده پس اگر اختراعی مخالف با موارد ماده ٢٨ ثبت شود هر ذینفع می تواندبه مراجع صالحه قضایی مراجعه و ضمن اقامه دعوی تقاضای صدور حکم دایر بر بطلان ورقهاختراع بنماید.
انتقال حقوق مکتسبه از ثبت اختراع :
انتقال حقوق مکتسبه ازاختراع به دوصورت انتقال اختیاری و انتقال قهری متصور میباشد .
الف: انتقالاختیاری : هر شخصی که اختراعش وفق مقررات قانونی در ایران به ثبت رسیده و ورقهاختراع را تحصیل نموده باشد می تواند با رعایت شرایط مقرر در قانون نسبت به انتقال عین یا منافع وی اجازه استفاده به دیگری اقدام نماید .
ماده ۴٠ قانون ثبت علایمو اختراعات مقرر داشته هر گونه معامله راجع به ورقه اختراع باید به موجب سندرسمیبوده و در دفتر ثبت اختراع تحصیل نموده باید هر گونه نقل و انتقال یا اجازه استفادهاز اختراع را بموجب سند رسمی در دفاتر اسناد رسمی انجام و با ارائه سند رسمی بهاداره مالیکت صنعتی تقاضای ثبت مفاد نقل و انتقال یا هرگونه واگذاری دیگر را دردفتر ثبت بنماید.
ب: انتقال قهری : در صورتی مالک ورقه اختراع فوت نمایند وراثمتوفی نسبت به اخذ ورقه انحصار وراثت از مراجع ذیصلاح اقدام و سپس ورقه مزبور را بهاداره مالکیت صنعتی ارائه تا نسبت به ثبت مفاد آن (براساس قانون ارث یا وصیت نامهمتوفی ) در دفتر ثبت اختراع اقدام شود.
حق رجوع به اسناد اختراعات ثبت شده : پساز ثبت اختراع بنام متقاضی و صدور ورقه اختراع آگهی اختراع ثبت شده در روزنامه رسمیجمهوری اسلامی ایران درج خواهد شد و پس از آن هر کس می تواند به اداره مالیکت صنعتی مراجعه و کتبا درخواست ملاحظه اسناد و اوراق و نقشه های مربوط به اختراع را بنمایدرئیس اداره مالکیت صنعتی ضمن دستور ثبت درخواست اجازه ملاحظه پرونده اختراع ثبت شدهدر حضور احدی از کارکنان اداره را صادر خواهد نمود و چنانچه متقاضی نیاز به کپیبرابر اصل از اسناد و مدارک و نقشه اختراع داشته باشد باید کتبا تقاضا نموده و ضمن پردخت حقوق دولتی متعلقه کپی درخواست شده توسط اداره تهیه و ضمن اخذ رسید به متقاضیتحویل می گردد . ماده ۴٢ قانون ثبت علایم واختراعات مقرر می دارد مراجعه به کلیهاسنادو اوراق مربوط به ثبت هر اختراع پس از صدرو ورقه اختراع آزاد است و هر کس میتواند از اسنادو اوراق مربوط بورقه اختراع یا علامت راجعه به آن با تادیه حقی کهبموجب نظامنامه معین خواهد شد سواد مصدق تحصیل کند.
الزام به ثبت تغییرات دراختراع ثبت شده :
تغییرات در اختراع باید وفق مقررات با پردخت حقوق دولتی دراداره مالیکت صنعتی به ثبت برسد و مراتب در روزنامه رسمی درج شود هر گونه تغییر یااضافه یا تکمیلی در مدت اعتبار ورقه اختراعات باید با رعایت شرایط با تسلیماظهارنامه همراه با توصیف مشروح و نقشه های اختراع بوده و ورقه اختراع تکمیلی صادرگردد ورقه اختراع تکمیلی تابع همان شرایط و مقررات و اعتبار ورقه اختراع اصلی خواهدبود .
تغییرات مربوط به نام و نشانی و تابعیت مخترع نیز باید به ثبت برسد.
چنانچه تغییرات مربوط به اصل اختراع یا مالک یا نام ونشانی و تابعیت مخترع بهثبت نرسد این گونه تغییرات قابلیت استناد و ادعا را در مراجع و محاکم ندارد.
مدارک لازم جهت تقاضای ثبت اختراع :
وفق ماده ٢٢و ٢٣ آیین نامه اجراییقانون ثبت علایم تجارتی و اختراعات متقاضی ثبت باید مدارک ذیل راتهیه و به ادارهمالیکت صنعتی تسلیم نماید. ١- اظهارنامه اختراع ٣ نسخه
اظهارنامه اختراع بهفرم مخصوص بوده و جزئ اوراق بهادار می باشد متقاضی بایستی از واحد فروش اوراقبهادار مستقر در اداره کل ثبت شرکتها تهیه و مانند فرم نمونه صفحات بعدی نسبت بهتکمیل و امضای آن اقدام نماید.
٢- توصیف مشروح اختراع یا وسیله جدیدی که بررسیآن تقاضا می شود ٣ نسخه . اختراع مورد ادعای مخترع باید بطور کامل شرح داده شود درشرح اختراع باید تمام جنبه های اختراع ادعایی بطور وضوح بیان گردد توصیه می شود درتهیه شرح توصیف اختراع از کاغذهای آ ۴ استفاده گردد.
٣- نقشه های اختراع ٣ نسخه
نقشه کامل اختراع باید با مرکب و از روی مقیاس متری تهیه و ذیل نقشه ها توسطمتقاضی یا وکیل او امضا و مهر شود وفق ماده ٢٧ آیین نامه اجرایی قانون ثبت علایمتجارتی و
اختراعات نقشه ها و توصیف مشروح اختراع در روی کاغذی که ٣۴ سانتی متر طولو ٢٢ سانتی متر عرض داشته باشد رسم گردد و همچنین برایا نجام امر مذکور فقط از یکروی کاغذ استفاده شود.
۴- در صورتی که تقاضانامه توسط وکیل متقاضی تسلیم ادارهمالیکت صنعتی شود اصل وکالت نامه یا رونوشت یا فتوکپی برابر اصل شده بایستی ضمیمهاظهارنامه گردد.
۵- در صورتی که تقاضای ثبت اختراع از طرف شرکت ثبت شده بعملآمده باشد یک برگ روزنامه رسمی دال بر مدیریت شرکت بایستی به ضمیمه مدارک تسلیماداره مالکیت صنعتی شود.
۶- فتوکپی شناسنامه مخترع یا مخترعین
٧- قبض رسیدبانکی حق الثبت اظهارنامه تقاضای ثبت اختراع
روش بررسی تقاضای ثبت اختراع:
هر کدام از ٣ مورد مدارک خواسته شده (اظهارنامه یک برگ شرح و توصیف اختراع وبرگ های آن شماره شده باشد یک سری نقشه اختراع در هر چند صفحه که باشد یک سری ) راجداگانه منگنه نموده و به اداره مالکیت صنعتی ارائه شودمسئول مربوط نسبت به بررسیاولیه مدارک اقدام و سپس دستور پرداخت حق الثبت اظهارنامه ثبت اختراع را صادر خواهدنمود وجه مذکور در شعبه بانک ملی مستقر در سازمان ثبت اسناد و املاک کشور تودیع ورسید پرداخت بضمیمه مدارک تسلیم اداره مالکیت صنعتی شود اداره مذکور پس از دریافت اظهارنامه اختراع صحت تشریفات مقدماتی آن را مورد رسیدگی قرار می دهد و پس از واردنمودن مشخصات مخترع و اختراع در دفتر اظهارنامه نسخه ثانی آن را که دارای همان مشخصات نسخه اصلی است پس از امضا ممهور به مهر ساعتی که دارای ساعت و تاریخ روز ماهسال وصول است نموده و یک نسخه را تسلیم متقاضی می کنند نسخه دیگر در سوابق اظهارنامه ها ضبط و نسخه سوم جهت بررسی به کارشناس ارجاع می گردد کارشناس مربوطهنسبت به بررسی اختراع از جهت سابقه ثبت اقدام و در صورت ملاحظه عدم سابقه ثبت دستورپرداخت حق الثبت اختراع را صادر و مخترع متقاضی یا وکیل او مبلغ معینه در بانک ملیمستقر در سازمان ثبت را تودیع و رسید مربوط را بهمراه یک برگ گواهی نامه ثبت اختراع که از واحد فروش اوراق بهادار مستقر در اداره کل ثبت شرکتها خریداری نموده به همراهیک برگ فتوکپی از آن به اداره مالکیت صنعتی تحویل بدهد مراتب ثبت اختراع بصورت آگهی تهیه شده و جهت درج در روزنامه رسمی تحویل متقاضی یا وکیل او می گردد پس از درج درروزنامه رسمی یک نسخه از روزنامه به اداره ارائه و گواهی نامه ثبت اختراع توسطاداره مزبور کامل شده و یک نسخه از توصیف و نقشه اختراع ضمیمه و قیطان کشی شده و پساز امضای مدیر اداره کل ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی ممهور به مهر اداره تسلیم متقاضییا وکیل قانونی او می گردد.
در صورتی که اختراع مورد تایید اداره مالکیت صنعتیقرار نگیرد اداره مزبور نسبت به رد اظهارنامه اختراع اقدام و رد اظهارنامه کتبا به متقاضی یا وکیل قانونی او ابلاغ می شود متقاضی یا وکیل قانونی او می تواند ظرف دهروز از تاریخ ابلاغ رد اظهارنامه نسبت به تقدیم دادخواست و شکایت از تصمیم ادارهمالیکت صنعتی به مراجع ذیصلاح قضایی مستقر در تهران اقدام نماید چنانچه در مدت دهروز از تاریخ ابلاغ تصمیم اداره مالکیت صنعتی نسبت به تقدیم دادخواست اقدام ننمایددیگر ادعایش در مراجع ذیصلاح قضایی مسموع نخواهد بود.
ورقه های اختراع
ورقه اختراع سندی است که به منظور بهره برداری انحصاری از اختراعبرای مدت محدودی به مخترع اعطا می شود تا رقبای وی قادر نباشند از اختراع او برایتهیه و فروش محصولات سو استفاده نمایند.
حق انحصاری استفاده از اختراع زماین بهرسمیت شناخته شده و مورد حمایت قرار میگیرد که اختراع مطابق مقررات تودیع و به ثبترسیده باشد درغیر اینصورت استفاده از اختراع ثبت نشده برای دیگران آزاد تلقی شده وهرکس می تواند از آن برای تولید محصولات خود بهره مند گردد.
ماده ٢۶ قانون ثبتعلائم واختراعات مقرر میدارد: هر قسم اکتشافات یا اختراع جدید در ضعب مختلفه صنعتییا فلاحتی به کاشف یا مخترع آن حق انحصاری می دهد که بر طبق شرایط و مدت مقرر دراینقانون از اکتشاف یا اختراع خود استفاده نماید. مشروط بر اینکه اکتشاف یا اختراعمزبور مطابق مقررات این قانون در اداره ثبت اسناد تهران به ثبت رسیده باشد.
نوشتهای که دراین مورد اداره ثبت اسناد تهران می دهد ورقه اختراع نامیده می شود.
برابر ماده ٣٣ ق.ث.ع.و.ا: مدت اعتبار اختراع به تقاضای مخترع می تواند ١٠ . ١۵یا حداکثر ٢٠ سال باشد. و مدت مزبور صراحتا در ورقه اختراع قید می گردد. در چنین صورتی مخترح یا قائم مقام قانونی او حق انحصاری ساخت یا فروش اعمال یا استفاده ازاختراع خود را خواهد داشت.
در حقوق ایران برخلاف حقوق فرانسه به صرف ادعایمخترع اداره ثبت مبادرت به ثبت اختراع مورد ادعای او می نماید وملزم نیست که در اینزمینه تحقیقاتی به عمل آورد.
م . ٢٧ (ق.ث.ع.و.ا.) می گوید: هرکس مدعی یکی ازامور زیر باشد می تواند تقاضای ثبت بنماید:
- ابداع هر محصول صنعتی جدید.
- کشف هر وسیله جدید یا اعمال وسایل موجوده به طریق جدید برای تحصیل یک تنیجه یامحصول صنعتی یا فلاحتی.
ماده ٣۶ قانون مزبور در مورد جنبه اعلامی بودن ثبت وعدم نیاز به بررسی صحت ادعای مخترح چنین مقرر می دارد: ورقه اختراع به هیچ وجه برایقابل استفاده بودن و یا جدید بودن ویا حقیقی بودن اختراع سندیت ندارد و همچنین ورقهمزبور به هیچ وجه دلالت بر این نمی کند که تقاضا کننده یا موکل او مخترع واقعی میباشد و یا شرح اختراع یا نقشه های آن صحیح است و اشخاص ذینفع می توانند نسبت به موارد مزبور در محکمه ابتدایی تهران (دادگاه عمومی فعلی) اقامه دعوی کرده و خلاف آنرا ثابت نمایند.)
ملاحظه می شود که مواد مذکور ورقه های اختراع ایرانی را از هرلحاظ بی اعتبار ساخته و فقط به زیان دیده حق میدهد که به ثبت اختراع یا اکتشافاعتراض نموده و تقاضای بطلان و جبران زیان وارده را از فاعل زیان بنماید.
نتیجه حمایت از مالکیت صنعتی شامل علائم و اختراعات می باشد و در بازرگانی داخلی وبین المللی از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد و به همین دلیل معاهده های چند جانبه بسیاری بین دولتها منعقد گردیده است که از آن جمله می توان کنوانسیون پاریس برای حمایت از مالکیت صنعتی و سازمان جهانی مالکیت فکری و پیمان همکاری ثبت اختراع رانام برد.