2 - در ایران در سال 1997 در حدود 418 تقاضانامه حق اختراع ثبت شده درحالی که درهمان سال در ژاپن 370555، در آمریکا 202105، در آلمان 98267، در جمهوری کره 92734، در ترکیه 8080 و در مغرب 327 مورد به ثبت رسیده است. درحال حاضر حدود 40 میلیون حق اختراع درجهان ثبت شده است. هر 30 ثانیه یک اختراع ثبت می شود.
3 - مفهوم انحصاری بودن حق اختراع در این است که نمی تواند به صورت تجاری، ساخته، توزیع و فروخته شود و بدون رضایت صاحب حق اختراع مورداستفاده قرار گیرد.
4 - ثبت اختراع از چند طریق می تواند موجب رونق اقتصادی گردد:
اطلاعات پروانه ثبت اختراع، انتقال فناوری و سرمـــایه گذاری مستقیم خارجی را تسهیل می کند.
ثبت اختراع باعث تشویق تحقیق وتوسعه در دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی می شود.
ثبت اختراع، فناوریها و تجارتهای جدید را یاری می کند.
شرکتها به جمع آوری پروانه های ثبت اختراع می پردازند و از آنها در معاملات و قراردادهای لیسانس (پروانه بهره برداری)، جوئینت ونچر (سرمایه گذاری مشترک) و دیگر معاملات درآمدزا استفاده می کنند.
اطلاعات پروانه ثبت اختراع می تواند انتقال فناوری و سرمایه گذاری را تسهیل کند. در مقابل صدور یک پروانه ثبت اختراع باید جزئیات اختراع افشا شود. سایت های اینترنتی اختراعات ثبت شده، منبعی غنی برای اطلاعات فنی محسوب می شوند.
ب - علامت تجاری:
1 - علامت تجاری، عبارت است از هر نشانه تمایز بخشی که کالا یا خدمات مشخصی را که به وسیله اشخاص یا شرکتهای خاص تولیدی یا خدمــاتی ارائه می گردند، معرفی و مشخص می کند. از قبیل آرم کوکاکولا، و علامت بنز. هر کالا یا خدماتی که دارای علائم تجاری یا ترکیبی از علامتهایی است که آن کالا را ازدیگر کالاها یا خدمات متمایز می سازد، از حقوق علائم تجاری برخوردار خواهدبود. اینگونه علائم بویژه اسامی شخص، حروف، شماره، عناصر عددی و ترکیبی از رنگها و نیز هرگونه ترکیبی ازعلائم موصوف، دارای ویژگی برخورداری از ثبت به عنوان علامت تجاری هستند.
2 - انواع علائم تجاری عبارتند از:
الف - علامت تجاری به معنی اخص؛
ب - علامت خدمات؛
ج - اسم تجاری؛
د - علامت جمعی؛
ه - علامت گواهی؛
3 - معیارهای ثبت علامت تجاری عبارت است از:
الف - معیار متمایزسازی (امکان تمایز و تشخیص)؛
ب - معیار عدم القای شبهه (نباید مصرف کننده معمولی را به اشتباه بیندازد و متضمن نقل، تقلید یا ترجمه یا شباهت موجد اشتباه درخصوص یک علامت شناخته شده قبلی باشد)؛
ج - عدم مخالفت با نظم عمومی و اخلاق حسنه؛
د - ممنوعیت ثبت علایم و نشانهای رسمی، پرچمها، نشانهای نظامی، دولتی...
4 - حقوق ناشی از ثبت علائم تجاری:
الف - حق استفاده از علامت تجاری؛
ب - حق منع دیگران از استفاده؛
ج - حق واگذاری برای استفاده از علامت تجاری به دیگران ازطریق: - فروش حق مالکیت؛
- واگذاری پروانه بهره برداری؛
- قرارداد امتیاز فعالیت تجاری.
5 - به طور خلاصه علامت تجاری هر نشانه ای است که محصولات یک موسسه معین را از محصولات رقیب متمایز می کند.
6 - حمایت از علائم تجاری نامحدود است. علائم ثبت شده تحت توافقنامه مادرید و پروتکل آن تا پایان سال 1996 در حدود 13/25 میلیون علامت بوده است. علامت تجاری حق انحصــــاری مالک آن را موردحمایت قرار می دهد تا از آن برای معرفی کالا یا خدماتش استفاده کند یا آن را در قبال دریافت مبالغی به دیگران اجاره دهد تا از آن استفاده کنند.
7 - در سال 2003 میلادی پرارزش ترین علامتهای تجارتی جهان بدین شرح اعلام شدند: کوکاکولا 70/45 میلیارد دلار، مایکروسافت 65/17 میلیارد دلار، آ ی بی ام 51/71 میلیارد دلار. بدین ترتیب علائم تجاری کارکردی ارزشمند در اقتصاد کلان در زمینه مشخص کردن منشا محصولات و فناوریها و ایجاد پاسخگویی برای مصرف کننده دارند. علائم تجاری نقش مهمی در فروش برای شرکتهای مستقل دارند.
پ - طرحهای صنعتی:
1 - طرح صنعتی، در مفهوم کلی وغیرتخصصی، دلالت می کند بر یک اثر خلاقه برای دست یافتن به نمایی ظاهری (جلوه ای صوری) یا تزئینی در فراورده هایی که به صورت انبوه تولید می شوند. در یک معنای حقوقی، طرح صنعتی، دلالت دارد بر حقی که مطابق با یک نظام ثبت، برای حمایت از مشخصه های تزئینی اصیل وغیرعملکردی یک کالای صنعتی یا فراورده ای که از یک فعالیت طراحی حاصل می شود اعطا می گردد. این طرحها ممکن اس دوبعدی باشند (نقش PATTERN و تزیین ORNAMENT)یا سه بعدی باشند (شکل SHAPE و پیکره CONFIGURATION)
2 - موضوع حمایت از طرحهای صنعتی، کـــالاها یا محصولات نیستند، بلکه به بیان دقیق تر، طرحی است که در چنین کالاها یا محصولاتی به کار رفته یا تجسم یافته است. تصور یا تصویر ذهنی (انتزاعی) که طرح صنعتی را تشکیل می دهد، ممکن است چیزی باشد که می تواند به صورت دوبعدی یا سه بعدی نمایش داده شود. طرحهایی که صرفاً به علت عملکردی که یک کالا بایستی ایفا کند، تحمیل شده اند، از شمول حمایت مستثنی هستند.
3 - حقوقی که به مالک یک طرح صنعتی ثبت شده معتبر اعطا می شود، تاکید مضاعفی بر هدف اصلی قوانین حاکم بر طرحهای صنعتی درجهت ترویج و پشتیبانی از عنصر طرح در محصولات صنعتی است. قوانین طرحهای صنعتی به صاحب طرح حق انحصاری را برای ممانعت از بهره برداری غیرمجاز از آن طرح در کالاهای صنعتی، واگذار می کند.
ت - مدارهای یکپارچه:
1 - عرصه ای دیگردرحمایت از مالکیت صنعتی، موضوع طرحهای ترکیبی یا توپوگرافی مدارهای یکپارچه (مدارهای کامل الکترونیک) است. طرحهای ترکیبی مدارهای یکپارچه، آفریده های ذهن انسان و معمولاً محصول سرمایه گذاری های کلان می باشند. برای کاهش ابعاد مدارهای یکپارچه و به طور همزمان افزایش کارایی آنها، نیاز مستمر به ایجاد طرحهای ترکیبی جدید وجود دارد. یک مدار یکپارچه کوچکتر، مواد کمتری را برای ساخت آن نیاز دارد و فضای کمتری را برای اینکه آن را در خود جای دهد، اشغال می کند. مدارهای یکپــارچه در گستره وسیعی از فراورده ها از قبیل ساعتها، تلویزیونهـــا، ماشین های لباسشویی و خودروها، همچنین به عنوان ابزار پردازش اطلاعات پیچیده مصرف می شوند. کپی برداری از مدارهای یکپارچه که طبعاً هزینه بسیار کمتری در مقایسه با طراحی آن دربرمی گیــــــرد، می تواند ازطریق عکس برداری از هر لایه یک مدار یکپارچه و تهیه قالبهایی برای تولید آن برمبنای عکسهای به دست آمده، انجام شود.
2 - دوره حمایت حداقل ده سال از تاریخ ثبت درخواست یا اولین بهره برداری تجاری در جهان است که می تواند تا 15 سال تعیین گردد. حق انحصاری صاحب آن، همچنین به کالاهایی که مدارهای یکپارچه در آنها به کار رفته که طرحهای ترکیبی حمایت شده در آنها وجود دارد، تسری پیدا می کند.
3 - مشابه سازی طرح ترکیبی، واردکردن، فــروختن یا دیگر اقدامات توزیعی به منظور بهره برداری تجاری از یک طرح ترکیبی، بدون اجازه مالک آن، غیرقانونی خواهدبود.
ث - نشانه های مبدأ جغرافیایی:
1 - نشان جغرافیایی، نشانی است که مبدأ کالایی را به قلمرو، منطقه یا ناحیه ای از کشور منتسب می سازد، مشروط بر اینکه کیفیت و مرغوبیت، شهرت یا سایر خصوصیات کالا اساساً قابل انتساب به مبدأ جغرافیایی آن باشد. عباراتی از قبیل فرش ایران، عسل سبلان و پسته رفسنجان، از این دست هستند.
2 - نوعاً محصولات کشاورزی، باتوجه به فاکتورهای محلی ناشی از خاک و آب و هوا، ازنظر کیفی، قابل ارزیابی و تمایز هستند. البته حمایت از نشانه های جغرافیایی به محصولات کشاورزی محدود نمی شوند.
نشانه جغرافیایی، به مکان یا قلمرو خاصی اشاره می کند که ویژگیهای کیفی آن محصول را که ناشی از آن مکان یا قلمرو است، مشخص می کند.
3 - نشــــانه جغرافیایی به مصرف کنندگان می گوید که یک محصول در محل مشخصی تولید شده و مشخصات خاصی دارد که ناشی از محل تولید آن است، به همین دلیل با علامت تجاری که از سوی مالک آن برای ایجاد تمایز محصولاتش از دیگر کالاها استفاده می گردد، تفاوت دارد. نشانه های جغرافیایی می توانند در قالب قوانین مقابله با رقابت غیرمنصفانه یا قوانین حمایت از مصرف کنندگان یا قوانین خاص موردحمایت قرار گیرند.
ج - اسرار تجاری:
1 - اسرار تجاری می تواند شامل هر فرمول، الگو، مهارت عینی، ایده، فرایند یا اطلاعات منسجمی باشد که اولاً برای صاحب آن در بازار مزیت رقابتی فراهم کند و ثانیاً با آن اطلاعات به عنوان اطلاعات محرمانه به گونه ای رفتار شود که به صورت متعارف می توان انتظار داشت. از اینکه عموم مردم یا رقبا از آن آگاه شوند، ممانعت شود و همچنین از به دست آوردن غیرقانونی یا دزدیده شدن (دستبرد به) آنها جلوگیری به عمل آید.
2 - برای حمایت از اسرار تجاری، این اسرار درجایی ثبت نمی شوند بلکه بایستی ازسوی صاحب آن به صورت محرمانه نگهداری گردند. نمونه معروف اسرار تجاری فرمول کوکاکولا است که در گاو صندوق یک بانک نگهداری می شود که فقط با صلاحدید هیئت مدیره شرکت کوکاکولا باز می شود و فقط دو نفر از کارکنان کوکاکولا همزمان از این فرمول اطلاع دارند که هویت آنها برای عمـوم افشا نمی شود و آنها مجاز نیستند با یک هواپیما پرواز کنند. البته اتخاذ تدابیر حفاظتی متعارف برای نگهداری از اسرار تجاری، کفـــــایت می کند.
3 - دارنده یک راز تجاری می تواند، دیگران را از کپی کردن، استفاده یا منفعت بردن از اسرار تجاری یا افشا کردن آنها نزد دیگران بدون اجازه قبلی ممنوع کند.
4 - حمایت از اسرار تجاری همچنین ممکن است درقالب قوانین مسئولیت مدنی و یا قوانین مقابله با رقابت غیرمنصفانه انجام شود.
ح - مقابله با رقابت غیرمنصفانه:
1 - هر رقابتی که برخلاف رویه معمول شرافتمندانه در صنعت یا تجارت انجام گیرد رقابت غیرمنصفانه تلقی می شود. هرگونه اقدام برای ایجاد اخلال در فعالیتهای رقیب و همچنین ادعاهای دروغین که موجب بی اعتبار شدن کالاها یا فعالیتهای رقیب شود و یا باعث گمراهی عموم مردم گردد، به عنوان رقابت غیرمنصفانه ممنوع است.
2 - به موجب مفاد ماده ده کنوانسیون پاریس برخی از جنبه های رقابت ناروا عبارتند از:
هر عملی که موجب سردرگمی یا ایجاد اشتباه (CONFUSION) با موسسه یا محصولات یا فعالیت تجاری رقیب گردد؛
اظهارات خلاف واقع در کار تجارت به نحوی که اعتبار موسسه یا محصولات یا فعالیت صنعتی یا تجاری رقیب را از بین ببرد؛
مشخصات یا اظهاراتی که به کاربردن آن در امور تجاری، موجب اشتباه عموم راجع به ماهیت، فرایندهای ساخت، صفات ممیزه کالا، قابلیت استعمال و کمیت کالا گردد.
انتخاب نام تجاری کالا یا خدمتی که در یک صنعت ارائه می‌شود می‌تواند سودآورترین بخش از یک استراتژی بازاریابی باشد. در ساده‌ترین تعریف، نام تجاری را می‌توان سمبل و نمادی از کالای شما دانست که قادر است از طریق آرم، ترکیب رنگها، صدا، ظاهر و حتا شیوههای نوشتاری، پیام مورد نظر را به مخاطب منتقل ساخته و در اولین نگاه کالای شما را به ذهن وی آورد.
هدف از این مقاله ارائه لیستی از اسامی سازمانهای موفق در زمینه ایجاد نام‌‌های تجاری قدرتمند نمی‌باشد، اما به نظر می‌رسد که مثال کوچکی در این‌جا می‌تواند بازاریابان جوان و تازه‌کار را با اهمیت این مباحث بیش‌تر آشنا سازد. اگر در این لحظه شما کلمه کولا را بشنوید، چه چیزی به ذهنتان خطور می‌کند؟ آیا سریعاً تصویری از قوطی قرمز رنگی که آرمی با خطوط شکسته‌ی لاتین روی آن می‌باشد، در ذهن شما نقش نمی‌‌بندد؟ سمبلی که در تمامی بطری‌ها و قوطی‌های مربوط به یک نوشیدنی گازدار بخصوص به چشم می‌خورد. نام تجاری این محصول در ذهن شما از قبل وجود داشته است.
در دنیای کنونی، انواع مختلفی از نوشیدنی کولا وجود دارد، اما آن‌چه که ظاهر نمادین این نوشیدنی خاص را به ذهن شما می‌آورد، همان چیزی است که ما آن را نام تجاری قدرتمند می‌نامیم. در واقع شما یک نام تجاری ماندگار را فقط زمانی که با آن مواجه می‌شوید به یاد نمی‌آورید بلکه هرگاه نیازی در خود حس می‌کنید، کیفیت آن نام تجاری را به یاد می‌آورید و همان را می‌خواهید.
البته مسئله‌ای که نباید نادیده گرفته شود این است که تنها کالایی می‌تواند نام تجاری قدرتمندی را به خود اختصاص دهد که کیفیت بالایی داشته باشد. صرف‌کردن هزینه برای تقویت نام تجاری کالایی که از کیفیت پایینی برخوردار است، تنها هدردادن منابع می‌باشد. از طرف دیگر در دنیای پررقابت کنونی که تمام بنگاه‌های کوچک و بزرگ، خوا‌هان تمایز چشم‌گیر خود و محصولات خود می‌باشند، یک «نام تجاری» نیرومند، اسلحه‌ی قدرتمندی برای شکست رقبا محسوب می‌شود اما مسئله‌ای که وجود دارد این است که در طول زمان بنگاه‌‌هایی که دارای منابع محدود و اندک مالی بوده‌اند همیشه تحت‌الشعاع سازمانهای بزرگ و ثروتمند قرار گرفته‌اند. سازمان‌هایی که منابع و تجهیزات مالی فراوان آنها، امکان به‌کارگیری بیش‌ترین و پرسر و صداترین تبلیغات و شیوههای جلب مشتری را به آنها داده است. اما این پایان کار بنگاه‌های کوچک و محدود نمی‌باشد. یکی از رسانه‌‌هایی که در ابتدا امید بسیاری به اینگونه شرکتها می‌بخشید، اینترنت بود. اینترنت در ابتدا ارزان و برای رقبا ناشناخته بود اما به تدریج با ورود رقبای قوی، با بودجه‌های کلان که قیمت‌های بالاتری برای به‌کارگیری فضا‌های اینترنتی پیشنهاد می‌کردند، مجدداً عرصه بر حضور شرکتها و بنگاه‌های ضعیف‌تر (از لحاظ مالی) تنگ شد، اما حضور افراد خلاق در حوزه تبلیغات، باز هم راه‌‌های جدیدی را پیش‌رو گذاشت، به‌نحوی که بدون صرف هزینه‌های کلان بتوان به نتایج درخشانی دست یافت.
یکی از مؤثرترین شیوههای به‌کار گرفته شده استفاده از مشتریان در روند ساختن یک نام تجاری قدرتمند است در این حالت مشتریان صرفاً دریافت‌کنندگان ساده کالای شما نمی‌باشند، بلکه مشاوران اصلی شما در جهت بهبود بخشیدن به وضعیت نام تجاری شما و اجزای آن می‌باشند. از این روست که امروزه سازمان‌ها در هر بُعد و اندازه‌‌ای که باشند، به استفاده از وب‌سایت‌‌های خلق نام تجاری به صورت آن‌لاین روی آورده‌اند. اینگونه شرکتها به مشتریان امکان می‌دهند که در قبال دریافت مبلغ مختصری پول به‌عنوان پاداش، در یافتن خطاهای موجود در وب سایت شرکت مشارکت داشته و از این طریق نام تجاری شرکت را توسعه بخشند. زمانی‌که مشتریان می‌بینند چگونه بنگاه مذکور در تلاش برای رفع خطا‌ها و اشتباه‌های خود، حتا در فضای مجازی اینترنت می‌باشد، ذهنیت مثبت و اعتماد بالایی نسبت به شرکت مربوطه در وی به‌وجود می‌آید. علاوه بر این، زمانی‌که مشتریان احساس می‌کنند که در افزایش کیفیت وب‌سایت مؤثر بوده‌اند، احساس نزدیکی بیش‌تری با بنگاه مورد‌نظر می‌نمایند و از همه مهم‌تر اینکه بازدید‌کننده‌ی یک وب‌سایت برای پیدا کردن خطاهای موجود، ناگزیر به دقیق‌شدن و مطالعه بیش‌تر وب‌سایت است، در نتیجه کاملاً تحت تأثیر قرار خواهد گرفت و شرکت و محصول آن در ذهن وی نقش خواهد بست. مورد اشاره‌شده تنها یکی از هزاران روش خلاقانه‌ای است که فعالان حوزه تبلیغات برای خلق یک نام تجاری ماندگار و قدرتمند به‌کار بسته‌اند