شرایط ثبت اختراع
جدید بودن اختراع در زمان ثبت
اختراعی جدید است که در فن یا صنعت قبلی پیش بینی نشده باشد. منظور از فن یا صنعت قبلی عبارت است از هر چیزی که در نقطه ای از جهان از طریق انتشار کتبی یا شفاهی یا از طریق استفاده عملی و یا هر طریق دیگر قبل از تقاضا یا در موارد مقتضی قبل از تاریخ حق تقدم ناشی از اظهارنامه متقاضی ثبت اختراع برای عموم افشاء شده باشد.
ثبت اختراع
ثبت اختراع
دارا بودن گام ابتکاری در اختراع
یکی دیگر از شرایط ماهوی اختراع برای ثبت ، این است که حاوی گام ابتکاری باشد. اختراع زمانی حاوی یک گام ابتکاری است که با در نظر گرفتن فن یا صنعت قبلی مربوط به اظهارنامه اختراع و با توجه به تعریف اختراع برای شخصی که دارای مهارت معمولی در فن مذکور است معلوم و آشکار نباشد.
داشتن قابلیت کاربرد صنعتی اختراع
اختراعی از نظر صنعتی کاربردی محسوب می شود که در رشته ای از صنعتی قابل ساخت یا استفاده باشد.صنعت به معنای گسترده ی آن منظور است و از جمله شامل صنایع دستی، کشاورزی، ماهیگیری و خدمات نیز می شود .
همانطور که در بند (۱)ماده ۲۷ موافقت نامه تریپس آمده است، این موافقت نامه، به تعیین شرایط ماهوی اکتفاء کرده است و چگونگی احراز این امور رابه قوانین و مقررات داخلی کشور ها واگذار کرده است؛ که از این حیث، امکان انعطاف پذیری لازم متناسب با شرایط اقتصادی – اجتماعی کشور ها و سطح توسعه آنها فراهم می گردد که امتیازی مهم محسوب می گردد. البته عدم تعریف اختراع در موافقتنامه تریپس و همچنین عدم تبیین شرایط ماهوی ثبت اختراع و بسنده کردن به ذکر شرایط ماهوی در این موافقتنامه، موجب شده است که کشور ها در بررسی اختراعات به نتایج مختلفی برسندکه این مشکل به ویژه کشور های پیشرفته و به تبعه آن سازمان جهانی مالکیت معنوی را وادار کرده است که در جهت تدوین قوانین ماهوی اختراعات و متحدالشکل کردن آنها از حیث ماهوی اقدامات جدی را شروع نماید که در قسمت مربوط توضیح لازم داده شد. در قوانین و مقررات مربوط به اختراعات کشور ها اعم از کشور های در حال توسعه و توسعه یافته معمولا این شرایط ماهوی وجود دارد.
انواع ثبت اختراع
انواع اختراعات تولید قابل ثبت میباشند
اختراع تولید یا اختراع فرآورده، عبارت از ساخت و تولید یک شی یا ماده مخصوصی است که آن را از اشیاء یا مواد مشابه دیگر متمایز میکند. به طور مثال یک ماده مومی اختراع شدۀ مخصوص، که قادر است موهای بدن انسان را زایل کند یا ساخت و ابداع یک عضو مصنوعی مربوط به یکی از اعضاء بدن انسان، نطیر کشکک مصنوعی ران به جای عضو طبیعی یعنی کشکک طبیعی، در جراحی زانون کاربرد داشته باشد. این نوع اختراعات را اختراع تولید می گویند.ثبت اختراع روش یا ابزاراختراع روش که در ماده یک قانون ثبت اختراعات اران با کلمۀ فرآیند نام برده شده، عبارت از اختراع روش یا وسیله یا ابزاری است که به کمک آن ، محصولی تولید گرددیا با روشی خاص و تکنیکی مخصوص، مشکل یا مشکلات فنی صنعتی یا کشاورزی، حل شود. به ظور مثال اختراع روش یا وسیبه، برای دفع آفات گیاهی یا وسله ای برای آبیاری بارانی یا قطره ای در کشاورزی یا اختراع روش خاص برای اسخت مواد بتونی از خاک ونظایر آن را اختراع روش یا اختراع وسیله می گویند.
انواع اختراع کاربردی قابلیت ثبت را دارد
اختراع کاربردی عبارت است از اختراع ناشی از تلاش فکری برای به کار بردن ابزار شناخته شده و موجود برای به دست آوردن محصولی که حتی ممکن است نوع آن محصول نیز وجود داشته باشد، با کارایی جدید و ابتکاری. به طور مثال به کار گرفتن یک پمپ در یک دستگاه سرد کننده نوشابه ساز به صورت ابتکاری وابداعی که قبلا فردی چنین ترکیبی را بوجود نیاورده باشد و به فکر کسی نیز تاکنون نرسیده باشد.به عبارت دیگر، اختراع کاربردی اختراعی است که از تلفیق ابزار و وسایل موجود برای تولید یک محصول یا کالای جدیدی که فاقد سابقۀ تولید باشد، مورد استعمال قرار گیرد.در نطام حقوقی فرانسه حمایت از این قبیل اختراعات چه از نظر حقوقی و چه از نظر قضایی پذیرفته شده است و اغلب کشور های اروپایی و ایالات متحدۀ آمریکا و مراکش نیز طرفدار حمایت از این قبیل اختراعات هستند.با توجه به مواد یک و دو قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری مصوب ۱۳۸۶ ایران به نظر چنین می رسد که در نطام حقوقی ایران فقط اختراع فرآورده یا اختراع تولید کالا و اختراع فرآیند یعنی اختراع ابزار تولید قابل ثبت و صدور ورقه گواهی اختراع شناخته شده و اختراع کاربردی قابل ثبت و حمایت نخواهد بود مگر این که اختراع کاربردی را نوعی اختراع فرآیند تلقی کنیم. اما بهتر است این نوع اختراعات عنوان صریح قانونی پیدا کند.
ثبت اختراع نوع ترکیبی یا مختلط
اختراع ترکیبی عبارت از اختراعی است که به کمک و همکاری یک گروه ابزار جدید و وسایل شناخته شده، یک محصول صنعتی جدید بدست آید. یک اختراع ممکن است از عوامل و یا یک سلسله اختراعات دیگر، یعنی از ترکیب عوامل مزبور، خلق شود. به طور مثال یک مخترع که یک مولکول شیمیایی جدیدی از طریق ترکیب و تلفیق و کمک روش یا اختراعات شناخته شدۀ موجود به دست می آورد، میتواند نسبت به ثبت و اخذ ورقه اختراع به منطور برخورداری از حمایت قانونی اقدام کند و گواهی مربوط را دریافت نماید. ممکن است یک اختراع دارای عناوین مختلف یعنی اختراع تولید ، اختراع روش و اختراع کاربردی باشد و از تمام جهات مزبور مورد حمایت قانون قرار گیرد.اگر یک اختراع دارای عناوین مختلف باشد، یعنی عناوین مختلف، نظیر اختراع تولید، اختراع روش و اختراع کاربردی در آن جمع گردد، وقتی می تواند از همه جهات مزبور مورد حمایت قرار بگیرد که هریک از عناوین مزبور از امتیازات خاص و جداگانه ای برخوردار گردند و قانون برای هرکدام از عناوین یک اختراع، مزیتی مخصوصو قایل گردد که در این صورت حمایت های متعدد و جداگانه مفید خواهد بود. در غیر این صورت حمایت چند جانبه در عمل ارزشی نخواهد داشت.
ثبت اختراع
ثبت اختراع
ثبت اختراع و حقوق مالک اختراع
تصدیق ثبت اختراع به مالک آن حق انحصاری می دهد که براساس آن اجاره ندهد اشخاص ثالث از اختراع بهره برداری تجاری کنند. این حق شامل حق جلوگیری یا توقف فعالیت ساخت، استفاده، عرضه برای فروش، فروش یا واردات محصول و یا فرآیندی است که براساس آن اختراع ثبت شده بدون اجازه مالک تولید شده اند.لازم به ذکراست که ثبت اختراع به مالک آزادی استفاده یا حق بهره برداری از فناوری تحت پوشش اختراع ثبت شده را نمی دهد. با اینکه این موضوع ممکن است تفاوتی ظریف بنظر آید ولی درک سیستم اختراع ونحوه تعامل اختراعات متعدد امری ضروری است. در حقیقت، اختراعات متعلق به اشخاص ثالث ممکن است با اختراعات شما تداخل و فصل مشترک داشته باشند، یکدیگر را در برگرفته یا کامل کنند. بنابراین، ممکن است لازم باشد اجازه بهره برداری از اختراعات سایرین را بمنظور بهره برداری تجاری خودتان یا بالعکس کسب کنید.همچنین، قبل از این که برخی ابداعات خاص از قبیل داده ها در تجارت، مورد استفاده قرار بگیرند ممکن است لازم باشد برخی مجوزهای خاص کسب شوند (مثلا تائید فروش به بازار از نهاد نظارتی مربوط).