شرکت هلدینگ شرکتی است که از طریق مالکیت سهام فعالیتهای شرکت‌های تابعه خود را کنترل می‌کند ولی خود فعالیت تجاری انجام نمی‌دهد. شرکت هلدینگ وظیفه خرید سهام بیش‌تر از 50% را بر عهده دارد. اگر به فعالیتهای دیگر غیر از کنترل بپردازد شرکت هلدینگ محسوب نمی‌شود و یک شرکت سرمایه‌گذاری محسوب میشود. شرکت هلدینگ دارای اسامی متفاوتی است مانند شرکت مادر، شرکت دارنده، شرکت کنترل‌کننده، شرکت مالک، شرکت صاحب سهام و شرکت اصلی است. گاهی اوقات، یک شرکت در صورتی می‌تواند به‌عنوان یک شرکت هلدینگ اصیل شناخته شود که در کنار نام خود هلدینگ یا (هلدینگ) را اضافه کند.
شرکت‌های تابعه، تمام یا بیش از نیمی از سهام آنها بر عهده شرکت مادر است و با شرکت‌های وابسته متفاوت است برای مثال شرکت‌های وابسته بر اساس قرارداد همکاری می‌کنند و سرمایه‌گذاری شرکت مادر بر روی آن کمتر از 50% است.
شرکت مادر به دودسته کلی تقسیم میشود :
بهره‌مندی از معافیتهای مالیاتی، سهولت انحلال اجباری شرکت‌های تابعه، رعایت اصل مهم تنوع در سرمایه‌گذاری، تضمین بازپرداخت وام‌ها با شرکت‌های تابعه، یکپارچگی سیاست‌ها، شرکت هلدینگ تولید‌کننده یا خدمات رسان نیستند، ریسک کمتر شرکت‌های هلدینگ نسبت به سایر شرکتها، شریک شدن در شهرت و خوش‌نامی شرکت‌های تابعه
شرکت‌های هلدینگ علاوه بر مزایایی که دارند بدی‌هایی هم دارند که موردتوجه است. اگرچه تأسیس یک شرکت هلدینگ هزینه کمتری نسبت به ثبت شرکت سرمایه‌گذاری دارد. برای تأسیس این نوع شرکت نیاز به قوانین پیچیده نیست. به نظر راه‌اندازی این شرکت راحت است اما این راحتی باعث میشود رسمیت از بین برود و دولت به‌راحتی بدون دلیل قانونی اقدام به بستن آن کند. البته اگر این اطمینان برای دولت ایجاد شود که قصد انحصار سازی در صنعتی خاص را ندارند و به‌درستی می‌توانند آنچه را که دارند کنترل کنند مشکلی برایشان پیش نمی‌آید.
به دلیل آنکه ثبت این شرکت تخصصی و نیازمند اطلاعات بسیار دقیق هست، به متقاضیان توصیه میشود برای ثبت هلدینگ با ثبت تهران تماس بگیرند تا در تمام مراحل کار با خیال اسودِ شرکت خود را ثبت کنند و از خدمات مشاورین ما بهره‌مند شوند.
کنترل از طریق مالکیت محدود، از طریق تعیین هیئت‌مدیره برای شرکت تابعه، تعیین بودجه برای شرکت‌های تابعه، به‌صورت مالی تلفیقی
شرکت مادر یا هلدینگ می‌تواند به‌صورت سهامی عام، سهامی خاص حتی با مسئولیت محدود تنظیم شود. ولی برعکس آن ممکن نیست، در تنظیم پیش‌نویس اساسنامه شرکت مادر یا هلدینگ باید به این موارد توجه شود:
در نام شرکت باید واژه شرکت مادر تخصصی یا شرکت هلدینگ باشد.
در اساسنامه باید ذکر شود: شرکت دارای شخصیت حقوقی و مستقل بوده و به‌صورت شرکت سهامی (خاص) یا (عام)، اداره میشود. این شرکت و کلیه شرکت‌های تابعه از هر لحاظ استقلال مالی داشته و تابع مقررات اساسنامه خود می‌باشند. موضوع فعالیت شرکت شامل: مدیریت سهام و سرمایه‌های شرکت‌های تابعه، مدیریت و نظارت بر فعالیت‌ها و انجام کلیه معاملاتی که برای تحقق اهداف شرکت لازم است از طریق شرکت‌های زیرمجموعه و یا در صورت لزوم با تصویب مجمع عمومی توسط خود شرکت است. اعضای هیئت‌مدیره شرکت مادر و شرکت‌های تابعه حق پذیرش هیچ سمتی را به‌صورت موظف یا غیرموظف، در شرکت‌های مادر و شرکت‌های زیرمجموعه آنها ندارند.
در بخش وظایف هیئت‌مدیره شرکت مادر باید این موارد رعایت شود:
تصویب آیین‌نامه‌های مالی، معاملاتی و استخدامی شرکت‌های تابعه، رسیدگی و اتخاذ تصمیم نسبت به گزارش سالانه صورت‌های مالی و بودجه شرکت‌های تابعه، تعیین نمایندگان تام‌الاختیار برای شرکت در مجمع عمومی شرکت‌های تابعه، تعیین اعضای هیئت‌مدیره شرکت‌های تابعه، مدیرعامل شرکت‌های تابعه از بین اعضای هیئت‌مدیره یا خارج از آن توسط هیئت‌مدیره شرکت‌های تابعه انتخاب شود. اعضای هیئت‌مدیره و مدیرعامل شرکت‌های تابعه با حکم رئیس هیئت‌مدیره شرکت منصوب می‌شوند. تعیین بازرس شرکت‌های تابعه، انجام حسابرسی داخلی نسبت به عملیات و معاملات و مخارج شرکت و بازرسی در کلیه امور شرکت و شرکت‌های تابعه این وظیفه نباید در امور اجرایی جاری شرکت مادر و شرکت‌های تابعه خللی ایجاد نماید. بررسی و اتخاذ تصمیم نسبت به هر نوع مشارکت و سرمایه‌گذاری توسط شرکت‌های تابعه، تدوین و پیشنهاد ضوابط سرمایه‌گذاری برای شرکت‌های تابعه، طراحی و ارائه برنامه آموزشی در جهت تربیت و ارتقای کادر مدیریت در شرکت‌های تابعه، تصویب سیاست‌ها و خط‌مشی‌های شرکت‌های تابعه در چارچوب مصوبات مجمع عمومی، بررسی و پیشنهاد اصلاح یا تغییر مواد اساسنامه یا انحلال شرکت‌های تابعه، بررسی و تصویب ساختار کلان شرکت‌های تابعه و برنامه‌های جذب نیروهای انسانی شرکت‌های تابعه، هیئت‌مدیره موظف است یک نسخه از صورت‌های مالی شرکت و صورت‌های مالی تلفیقی شرکت و شرکت‌های تابعه و گزارش هیئت‌مدیره را در مهلت مقرر به‌منظور رسیدگی و اظهارنظر برای بازرس (حسابرس) شرکت ارسال نماید.
اعطای وکالتنامه برای واگذاری شرکت‌های زیرمجموعه شامل واگذاری به سازمان خصوصی‌سازی طبق مصوب مجمع عمومی است.
سایر مقررات شامل:
این شرکت و شرکت‌های زیرمجموعه ازنظر سیاست‌ها، برنامه‌ها و فعالیتهای توسعه و بهره‌برداری تابع ضوابط و مقررات وزارت نیرو خواهند بود.
در اساسنامه تعریف شرکت تابعه باید لحاظ گردد:
منظور از شرکت زیرمجموعه، شرکتی است که سهام آن به هر میزان متعلق به شرکت مادر باشد. شرکت زیرمجموعه‌ای که بیش از 50 درصد سهام آن متعلق به شرکت مادر باشد شرکت تابعه نامیده میشود.
در پایان اساسنامه پیوستی به‌صورت فهرستی از تمام شرکت‌های تابعه به‌صورت زیر می باشد.
ردیف/نام شرکت/مرکز شرکت/سرمایه شرکت/حوزه فعالیت شرکت
واحد حساب آن به‌صورت متمرکز است که تمام شرکت‌های تابعه را ازنظر بودجه و میزان نقدینگی کنترل می‌کند و حساب‌های اصلی همیشه نزد شرکت‌های تابعه است و ابتدا ورودی‌ها به‌حساب اصلی وارد میشود و بر اساس برنامه‌وبودجه بین دو طرف تقسیم می‌گردد.
حداقل سرمایه لازم برای تشکیل شرکت مادر از نوع سهامی خاص پنجاه میلیارد ریال و از نوع سهامی عام یک‌صد میلیارد ریال است. تقاضای مجوز تأسیس شرکت مادر به معاونت نظارت برنهادهای مالی سازمان بهابازار ارسال میشود. سازمان در مرحله بعد نامه‌ای مبنی بر اجازه تأسیس شرکت مادر و ثبت نزد مرجع ثبت شرکتها صادر می‌کند. پس از ثبت نهاد مالی در ثبت شرکتها، شرکت ثبت‌شده مدارک لازم را جهت ثبت نزد سازمان بهابازار ارسال می‌کند و در صورت احراز شرایط مجوز فعالیت، مجوز فعالیت برای شرکت صادر میشود.
نکات سودآور برای شرکت‌های تابعه:
کاهش اعضای هیئت‌مدیره از پنج نفر به سه نفر، کاهش تعداد اعضای هیئت‌مدیره موظف به یک نفر، انتخاب اعضای هیئت‌مدیره غیرموظف با تخصص مرتبط، ترکیب مناسب در انتخاب اعضای هیئت‌مدیره، تأکید بر استقرار سیستم مدیریت کیفیت تعالی سازمانی
ثبت شعبه و نمایندگی شرکت خارجی
شعبه یکی از واحدهای یک شرکت است که می تواند فروشها و خدمات خود را در منطقه ای که ممکن است فاصله زیادی با مرکز اصلی شرکت داشته باشد، گسترش دهد. حدود و اختیارات و میزان استقلال یک شعبه با موافقت شرکت مادر تعیین می شود و مسئولیت حقوقی شعبه بر عهده شرکت اصلی (مادر) خواهد بود.
در نمایندگی شخص حقیقی یا حقوقی مستقل مقیم ایران (لزوما لازم نیست شعبه ایران باشد) براساس قرارداد نمایندگی انجام بخشی از موضوع و وظایف شرکت خارجی را برعهده میگیرد، بنابراین شخصیتی مستقل دارد و مسئولیت حقوقی نماینده برعهده خودش می باشد.
مدارک مورد نیاز:
مدارک مورد نیاز جهت ثبت شعبه
تذکر: کلیه مدارک فوق می بایست به تأیید سفارت ایران در کشور شرکت مذکور رسیده باشد.
مدارک مورد نیاز جهت شعب نمایندگی
منطقه آزاد محدوده حراست شده بندری و غیربندری است که از شمول برخی از مقررات جاری کشور متبوع خارج بوده و با بهره گیری از مزایایی نظیر معافیتهای مالیاتی، بخشودگی سود و عوارض گمرکی، عدم وجود تشریفات زاید ارزی، اداری و مقررات دست و پاگیر و همچنین سهولت و تسریع در فرآیندهای صادرات و واردات با جذب سرمایه گذاری خارجی و انتقال فناوری به توسعه سرزمین اصلی کمک می نماید.
الف : منطقه آزاد چیست؟
ایران 8 منطقه آزاد تجاری صنعتی دارد:
ثبت شرکت تهران ثبت ارائه کلیه خدمات ثبتی در مناطق آزاد کیش، قشم، اروند و انزلی را دارد.
مدارک مورد نیاز:
مدارک
قوانین و مشخصات:
1- معافیت مالیاتی 20 ساله برای هر نوع فعالیت اقتصادی
2- ورود اتباع خارجی بدون اخذ روادید
3- 100% مالکیت خارجی
4- تضمین و حمایت قانونی از سرمایه گذاری خارجی
5- عدم محدودیت در انتقال ارز به دیگر مناطق آزاد ایران با سایر کشورها
6- خدمات پولی و بانکی انعطاف پذیر
7- خدمات گسترده بانکی و بیمه ای (دولتی/خصوصی)
8- انجام معاملات ارزی آسان
9- فعالیت «بورس اوراق بهادار» و «بورس نفت و محصولات پتروشیمی»
10- معافیت از حقوق گمرکی برای واردات مواد اولیه و ماشین آلات صنعتی واحدهای تولیدی
11- ثبت سهل و آسان شرکتها، موسسات صنعتی، موسسات فرهنگی و مالکیت معنوی
12- تشریفات ساده برای صادرات مجدد و ترانزیت کالا
13- مقررات آسان برای ورود کالاهای مجاز
تفاوت مناطق ویژه اقتصادی و آزاد تجاری
برخی از مهم ترین تفاوت های مناطق آزاد و ویژه را می توان در موارد زیر خلاصه کرد:
معافیت مالیاتی به مدت 15 سال در مناطق آزاد وجود دارد و در مناطق ویژه اقتصادی تخفیف مالیاتی طبق مقررات داخل کشور است. خرده فروشی کالا در مناقط ویژه اقتصادی فقط برای اتباع خارجی امکان پذیر است لیکن در مناطق آزاد خرده فروشی برای اتباع خارجی و داخلی امکان پذیر می باشد مقررات روادید برای اتباع خارجی در مناطق ویژه براساس ضوابط داخل کشور است ولی در مناطق آزاد روادید در مرزهای ورودی اعطاء می شود مقررات کار و بیمه اجتماعی در استخدام اتباع خارجی در مناطق آزاد تابع مقررات خاص مناطق می باشد ولی در مناطق ویژه اقتصادی تابع مقررات داخل کشور است.
طبقه ١ – مواد شیمیائی مورد استفاده در صنایع علوم عکاسی و همچنین کشاورزی،
باغبانی و جنگلبانی. رزینهای مصنوعی پردازش نشده. پلاستیکهای پردازش نشده.کودهای گیاهی. ترکیبات اطفاء حریق. مواد آبکاری و جوشکاری فلزات. مواد شیمیائی برای نگهداری مواد غذائی. مواد دباغی. چسبهای صنعتی .
طبقه ٢- رنگ. روغن جلا. لاک. مواد ضد زنگ زدگی و جلوگیری کننده از فاسد شدن چوب. مواد رنگی. مواد تثبیت. رنگ رزین یا صمغهای خام طبیعی. فلزات به صورت پودر یا ورق برای نقاشان ساختمان، چاپگرها و هنرمندان.
طبقه ٣- ترکیبات سفید کننده و سایر مواد مخصوص شستشوی لباس. مواد مخصوص تمیزکردن، براق کردن، لکه گیری و سائیدن. صابون. عطریات. روغن های اسانس. مواد آرایشی. لوسیونهای مو. گرد و خمیردندان .
ثبت علامت طبقه۴- روغنها و گریسهای صنعتی. روان کننده ها. ترکیبات گردگیری. مرطوب کردن و جذب رطوبت انواع سوخت ( شامل سوخت موتور) و مواد روشنائی انواع شمع و فتیله چراغ.
طبقه ۵- مواد داروئی و بیطاری. مواد بهداشتی برای مصارف پزشکی. مواد رژیمی برای مصارف پزشکی. غذای کودکان. انواع گچ شکسته بندی. لوازم زخم بندی. مواد پرکردن دندان. موم دندان سازی. ضدعفونی کننده ها. مواد نابودکننده حشرات موذی. قارچ کش. مواد دفع نباتات هرز .
طبقه ۶- فلزات عادی و آلیاژهای آنها. مواد ساختمانی و فلزی. ساختمانهای فلزی قابل حمل. مواد فلزی. خطوط مجراهای فلزی.گاو صندوق. اجناس ساخته شده از فلزات عادی که در طبقات دیگر ذکر نشده اند. سنگهای معدنی. فلزات .
طبقه ٧- انواع ماشین و ماشینهای افزار. انواع موتور (به استثنای موتور وسائط نقلیه زمینی). قفل و بست و حلقه های اتصال. قطعات ماشینها و قطعات انتقال قوه ( به غیر از اتصالات و اجزای انتقال قوه وسائط نقلیه زمینی). لوازم و ابزارکشاورزی ( به استثنای ابزارهای دستی). ماشین جوجه کشی .
طبقه ٨- انواع ابزار ولوازم دستی ( که با دست کارمی کنند). سرویس کارد و قاشق و چنگال. سلاح کمری. تیغ.
طبقه ٩- اسباب و آلات علمی، دریانوردی، مساحی، عکاسی، سینمایی، بصری، وزن کردن، اندازه گیری، علامت دادن، کنترل و مراقبت (نظارت)، نجات و آموزش. اسباب و لوازم هدایت، قطع و وصل و تبدیل. ذخیره سازی، تنظیم یا کنترل جریان برق. آلات واسباب ضبط. ماشینهای فروش خودکار و مکانیسم دستگاههایی که با سکه کار می کنند. صندوق های ثبت مبلغ دریافتی ماشینهای حساب. تجهیزات داده پردازی و رایانه ای دستگاه آتش نشانی .
طبقه ١٠- آلات وابزار جراحی، پزشکی، دندانسازی و بیطاری. اندام های مصنوعی دندان و چشم مصنوعی. اقلام ارتوپدی. مواد بخیه زنی .
طبقه ١١- دستگاههای روشنائی، حرارتی، مولد بخار، طبخ، خنک کردن، تهویه، تامین آب بهداشتی
طبقه ١٢- وسایط نقلیه. دستگاههای حمل و نقل زمینی، دریائی و هوائی .
طبقه ١٣- اسلحه گرم مهمات و انواع پرتابه ( از قبیل موشک خمپاره و غیره). مواد منفجره . مواد و وسایل آتش بازی
طبقه ١۴- فلزات گرانبها وآلیاژهای آنها و کالاهائی که با فلزات گرانبها ساخته شده یا با آنها روکش شده اند و درسایر طبقات ذکر نشده اند. جواهرات. سنگهای گرانبها. اسباب و لوازم ساعت سازی و زمان سنجی .
طبقه ١۵- آلات موسیقی .
طبقه ١۶- کاغذ مقوا و کالاهای ساخته شده از آنها که در طبقات دیگر ذکر نشده اند. مطاب چاپ نشده. مواد صحافی. عکس. نوشت افزار. چسب برای مصارف تحریری یا خانگی. لوازم نقاشی. قلم موی نقاشی. ماشین تحریر و لوازم . ملزومات دفتری ( به استثنای مبلمان). مواد آموزشی و تدریس ( به استثنای دستگاهها). مواد پلاستیکی برای بسته بندی ( که در سایرطبقات ذکر نشده اند). حروف و کلیشه چاپ.
طبقه ١٧- لاستیک. کائوچو. صمغ. آزبست ( پنبه نسوز). میکا ( سنگ طلق) و کالاهای ساخته شده از این مواد که در طبقات دیگر ذکر نشده اند. پلاستیک دارای شکل و قالب خاص برای استفاده در تولید سایر کالاها. مواد بسته بندی، درپوش گذاری، انسداد و عایق بندی لوله های قابل ارتجاع غیر فلزی .
طبقه ١٨- چرم و چرم مصنوعی و کالاهای ساخته شده از آنها که در طبقات دیگر ذکر نشده اند. پوست حیوانات. چمدان. کیسه و کیف های مسافرتی. چتر. چترآفتابگیر و عصا. شلاق یراق و زین و برگ.
طبقه ١٩- مواد و مصالح ساختمانی ( غیر فلزی). لوله های غیر فلزی سخت و غیر قابل انعطاف برای استفاده درساختمان. آسفالت، قیر و قطران. ساختمانهای متحرک غیر فلزی. بناهای یادبود غیر فلزی .
طبقه ٢٠- مبلمان و اثاثیه. آئینه. قاب عکس. کالاهای ساخته شده از چوب، چوب پنبه، نی،حصیر، شاخ، استخوان، عاج، استخوان آرواره نهنگ، صدف کهربا، صدف مروارید، کف دریا و بدل کلی این مواد یا ساخته شده از پلاستیک ( که در سایر طبقات ذکر نشده اند) .
طبقه ٢١- ظروف خانگی یا لوازم آشپزخانه ( که از فلزات قیمتی ساخت یا روکش نشده اند). شانه و ابر و اسفنج. انواع برس و قلم مو ( به استثنای قلم موهای نقاشی ). مواد ساخت برس. لوازم نظافت و تمیزکاری. سیم ظرفشویی. شیشه کارشده یا نیمه کارشده ( به استثنای شیشه مورد استفاده در ساختمانها). شیشه آلات. اشیای ساخته شده از چینی و سفال که در طبقات ذکر نشده اند.
طبقه ٢٢- طناب. ریسمان. تور. چادر. سایبان. برزن ( تارپولین ). بادبان وشراع. ریسه و گونی که در طبقات دیگر ذکر نشده است. مواد لائی و لایه گذاری و پوشال ( به استثنای لاستیک و پلاستیک ). مواد خام لیفی برای نساجی.
طبقه ٢٣- انواع نخ و رشته برای مصارف پارچه بافی و نساجی .
طبقه ٢۴- محصولات نساجی و پارچه ای که درطبقات دیگر ذکر نشده اند. انواع روتختی و رومیزی .
طبقه ٢۵- انواع لباس و پوشاک.پاپوش و پوشش سر.
طبقه ٢۶- انواع توری و قلاب دوزی. روبان بند (نوار). حاشیه وقیطان. دکمه قزن قفلی. سنجاق و سوزن ته گرد. گلهای مصنوعی .
طبقه ٢٧- انواع فرش.قالیچه. حصیر و زیرانداز. لینویوم و سایر کف پوشها. آویزهای دیواری ( غیر پارچه ای ).
طبقه ٢٨- انواع بازی و اسباب بازی. لوازم ورزشی و ژیمناستیک که در طبقات دیگر ذکر نشده اند. تزئینات درخت کریسمس.
طبقه ٢٩- گوشت. گوشت ماهی. گوشت طیور وشکار. عصاره گوشت. سبزیجات ومیوه جات به صورت کنسرو، خشک شده و پخته شده. انواع ژله، مربا وکمپوت. تخم مرغ. شیر و محصولات لبنی. روغنها و چربیهای خوراکی .
طبقه ٣٠ – قهوه.چای.کاکائو. شکر. برنج. نشاسته. نشاسته کاساریا مانیوک ( تاپیوکا). نشاسته نخل خرما ( ساگو). بدل قهوه. آرد و فراورده های تهیه شده از غلات نان. نان شیرینی. شیرینی جات.شیرینی یخی. عسل ملاس یا شیره قند. مایه خمیر. گرد مخصوص شیرینی پزی یا پخت نان. نمک خردل. سرکه. انواع سس (چاشنی ) ادویه جات. یخ .
طبقه ٣١- محصولات کشاورزی. باغداری و جنگلبانی و دانه هایی که در طبقات دیگر ذکر نشده اند. حیوانات زنده. میوه و سبزیجات تازه. بذر گیاهان و گلهای طبیعی. غذای حیوانات. مالت ( جو سبز خشک شده ) .
طبقه٣٢- ماء الشعیر. آبهای معدنی و گازدار و سایر نوشیدنیهای غیر الکلی. آب میوه وشربتهای میوه ای. شربت و ترکیبات مخصوص ساخت نوشابه.
طبقه ٣٣-محصولاتی دیگر …. .
طبقه ٣۴- تنباکو. لوازم تدخین. کبریت .
طبقه ٣۵- تبلیغات. مدیریت تجاری. امور اداری. تجارت. کارهای دفتری و اداری .
طبقه ٣۶- بیمه. امور مالی. امور پولی. امور مربوط به معاملات املاک و مستغلات .
طبقه ٣٧- ساختمان سازی. تعمیر و بازسازی. خدمات نصب
طبقه ٣٨- مخابرات از راه دور.
طبقه٣٩- حمل و نقل، بسته بندی و نگهداری کالاها. تهیه مقدمات و ترتیب دادن مسافرتها .
طبقه ۴٠- بهسازی و عمل آوری مواد.
طبقه ۴١- آموزش و پرورش. دوره های کارآموزی و تعلیمی. تفریح و سرگرمی. فعالیت های ورزشی و فرهنگی .
طبقه ۴٢- خدمات عملی و فن آوری و تحقیق و پژوهش و طراحی در این زمینه. خدمات تجزیه و تحلیل و تحقیقات صنعتی. طراحی و توسعه نرم افزار و سخت افزار رایانه ای. خدمات حقوقی .
طبقه ۴٣- خدمات عرضه اغذیه و نوشابه. تامین مسکن و محل اقامت موقت.
طبقه ۴۴- خدمات پزشکی. خدمات بیطاری. مراقبت های بهداشتی و زیبائی برای انسانها یا حیوانات. خدمات کشاورزی، باغداری و جنگلداری .
طبقه ۴۵- خدمات شخصی یا اجتماعی که توسط دیگران برای رفع نیازهای افراد ارائه می شوند. خدمات امنیتی برای محافظت از افراد، اموال و دارائیها .
اختراع حاصل و ثمره تلاش فکری و تراوش ذهنی مخترع است که در قالب یک محصول صنعتی یا فرایند صنعتی متبلور می شود و اختراع در اینجا معادل واژه (INVENTION) است. اما از اختراع در قوانین مختلف کشورها زمانی حمایت میشود که این اختراعات طبق تشریفات خارجه آن کشور در موعد و زمان مقرر به ثبت رسیده باشد و شرایط استفاده از این حق ثبت آن در نزد مرجع ذیصلاح (اداره ثبت اختراعات) می باشد و در اینجا حق اختراع معادل واژه (PATENT) می باشد.
پس از ثبت و اعطاء حق اختراع به مالک و مخترع بر طبق قانون به دو شکل از اختراع حمایت می شود:
مدارک مورد نیاز:
۱- اظهارنامه اختراع ۳ نسخه . اظهارنامه اختراع دارای فرم مخصوص بوده و جزء اوراق بهادار می باشد متقاضی بایستی از واحد فروش اوراق بهادار مستقر در اداره کل ثبت شرکتها تهیه و مانند فرم نمونه صفحات بعدی نسبت به تکمیل و امضاء آن اقدام نماید.
۲- توصیف مشروح اختراع یا وسیله جدیدی که بررسی آن تقاضا می شود ۳ نسخه . اختراع مورد ادعای مخترع باید بطور کامل شرح داده شود در شرح اختراع باید تمام جنبه های اختراع ادعایی بطور وضوح بیان گردد توصیه می شود در تهیه شرح توصیف اختراع از کاغذهای آ۴ استفاده گردد.
۳- نقشه های اختراع ۳ نسخه . نقشه کامل اختراع باید با مرکب و از روی مقیاس متری تهیه و ذیل نقشه ها توسط متقاضی یا وکیل او امضاء و مهر شود وفق ماده ۲۷ آئین نامه اجرائی قانون ثبت علائم تجارتی و اختراعات نقشه ها و توصیف مشروح اختراع در روی کاغذی که ۳۴ سانتی متر طول و ۲۲ سانتی متر عرض داشته باشد رسم گردد و همچنین برای انجام امر مذکور فقط از یک روی کاغذ استفاده شود.
۴- در صورتی که تقاضانامه توسط وکیل متقاضی تسلیم اداره مالکیت صنعتی شود اصل وکالت نامه یا رونوشت یا فتوکپی برابر اصل شده بایستی ضمیمه اظهار نامه گردد.
۵- در صورتی که تقاضای ثبت اختراع از طرف شرکت ثبت شده بعمل آمده باشد یک برگ روزنامه رسمی دال بر مدیریت شرکت بایستی به ضمیمه مدارک تسلیم اداره مالکیت صنعتی شود.
۶- فتوکپی شناسنامه مخترع یا مخترعین
۷- قبض رسید بانکی حق الثبت اظهار نامه تقاضای ثبت اختراع
قوانین و مشخصات:
اعتبار گواهینامه اختراع پس از 20 سال از تاریخ تسلیم اظهارنامه اختراع منتفی می شود البته حفظ گواهینامه اختراع در این 20 سال منوط به پرداخت اقساط سالیانه می باشد.
اختراعات غیر قابل ثبت(استثنائات اختراع)
طبق ماده 4 قانون موارد زیر از حیطه حمایت از اختراعات خارج است:
الف – کشفیات، نظریه های علمی، روشهای ریاضی و آثار هنری
ب – طرحها و قواعد با روشهای انجام کارتجاری و سایر فعالیتهای ذهنی و اجتماعی
ج- روشهای تشخیص و معالجه بیماریهای انسان یا حیوان این بند شامل فرآورده های منطبق با تعریف اختراع و مورد استفاده در روشهای مزبور نمی شود.
د- منابع ژنتیک و اجراء ژنتیک تشکیل دهنده آنها و همچنین فرآیندهای بیولوژیک تولید آنها
ه – آنچه قبلا در فنون و صنایع پیش بینی شده باشد.
فن یا صنعت قبلی عبارت است از هر چیزی که در نقطه ای از جهان از طریق انتشار کتبی یا شفاهی یا از طریق استفاده عملی و یا هر طریق دیگر قبل از تقاضا و یا در موارد حق تقدم ناشی از اظهارنامه ثبت اختراع افشاء شده باشد. در صورتی که افشاء اختراع ظرف مدت 6 ماه قبل از تاریخ تقاضا یا در موارد مقتضی قبل از تاریخ تقاضا یا در موارد مقتضی قبل از تاریخ حق تقدم اختراع صورت گرفته باشد مانع ثبت نخواهد بود.